Το πρώτο ταξίδι εκτός Ελλάδας που έκανα στην ζωή μου ήταν στην Φινλανδία το 2001. Το τι με τράβηξε στο να επισκεφτώ την Σκανδιναβική αυτή χώρα ήταν υποθέτω η επιθυμία μου να ανακαλύψω ένα μέρος τελείως διαφορετικό από την πατρίδα μου. Κάτι η φήμη της τέλειας κοινωνίας ( αν γίνεται όντως να υπάρχει κάτι τέτοιο) με το τέλειο εκπαιδευτικό σύστημα και τη μηδενική εγκληματικότητα, κάτι οι περίεργα άκαμπτοι και παλιομοδίτικοι καλλιτέχνες που εκπροσωπούσαν την Φινλανδία καθε χρόνο στο διαγωνισμό της Eurovision και πάτωναν μηδενός εξαιρουμένου ( και όχι τόσο οι heavy metal μπαντες που έσκιζαν τότε στο ελληνικό ραδιόφωνο ), με εκαναν να θέλω να γνωρίσω το συγκεκριμένο τόπο.
Στη πρώτη μου λοιπόν αυτή περιπέτεια επισκέφθηκα τις πόλεις Ελσίνκι, Τούρκου και Ροβανιέμι στο Βορρά, κοντά στον Αρκτικό κύκλο. Ήμουν δευτεροετής φοιτητής της φαρμακευτικής τότε και αποφασίσαμε με έναν συμφοιτητη μου να ταξιδέψουμε εκεί για τα Χριστούγεννα μετά το κλείσιμο της σχολής μας για τις γιορτές. Αγοράσαμε χάρτινα εισιτήρια μέσω ενός ταξιδιωτικού γραφείου τα οποία πληρώσαμε μετρητα ( το ίντερνετ τότε δεν ήταν ακόμα το σύνηθες μέσο για τέτοιες αγορές ) για να πετάξουμε με την ανύπαρκτη πλέον ουγγρική Malev air. Στην χώρα βρέθηκα μία δεύτερη φορά τον Νοέμβριο του 2019. Τώρα τα πράγματα ήταν απλοποιημένα: το μόνο που χρειάστηκε ήταν λίγα λεπτά διαδικτυακής έρευνας για να βρούμε μία online προσφορά με την Finnair από το Λονδίνο που αποτελεί και τον τόπο κατοικία και εργασίας μου τα τελευταία πέντε χρόνια. ΔΙαλέξαμε και σε αυτήν την περίπτωση την πρωτεύουσα ως βάση μας και είδαμε και λίγο από το αρχιπέλαγος ανοιχτά του Τούρκου, το οποίο αποτελεί πολύ δημοφιλές εθνικό πάρκο για τους ντόπιους ιδιαίτερα τα καλοκαίρια οπου ο καιρός επιτρέπει δραστηριότητες όπως ιστιοπλοϊα, κανο-καγιάκ κ.α.
Το Ελσίνκι ήταν και παραμένει μία λιτή Βορειοευρωπαϊκη πρωτεύουσα με λίγα εξέχουσα αξιοθέατα. Στις περισσότερες φωτογραφίες επισκεπτών στο instagram φιγουράρουν ο λευκός καθεδρικός ναός του Αγίου Νικολάου, σήμα κατατεθέν της πόλης και θέμα σχεδών όλων των καρποσταλ που κυκλοφορούν . Σε μίκρότερη συχνότητα συναντά κανεις εικόνες από το μνημείο αφηρημένης τέχνης Σιμπέλιους ή το νησάκι Σουομελίνα 30′ λεπτά με το καραβάκι απο το λιμάνι.
Ίσως ότι το πιο ενδιαφέρον μνημείο πάντως να είναι το μουσείο μοντέρνης τέχνης Kiasma, ένα κτίριο φουτουριστικής αρχιτεκτονικής λίγα βήματα από τον σιδηροδρομικό σταθμό. Με χαρά διαπίστωσα ότι κάποια εξέχουσα εκθέματα παραμένουν εκεί 18 ολοκληρα χρόνια μετά ενώ στις νέες προσθήκες ανακαλύπτει κανείς πολλά φιλμ μικρού μήκους αλα Bjork αισθητικής . Ακριβώς απέναντι απο το μουσείο βρισκεται η καινούργια βιβλιοθήκη της πρωτεύουσας ( Central Helsinki Library Oodi ), η οποία αποτελεί δείγμα γραφής ενός κράτους που επενδύει προκειμένου να κάνει τη γνώση κάτι το επιθυμητό και προσιτό για τους νέους: Σκάλες δομημένες με βάση τον διπλό άξονα της αλυσίδας DNA, μαθήματα 3d printing και ραπτικής, μοδάτοι χώροι ανάγνωσης όπως και παιδότοποι για τους μικρούς επισκέπτες, όλα αυτά να συνυπάρχουν σε τρεις ορόφους ένος υπερμοντέρνου κτιρίου που εγκαινιάστηκε μόλις το Δεκέμβριο του 2018. H ιστοσελίδα της βιβλιοθήκης την περιγράφει ως “… a living meeting space” και πραγματικά είναι ένας χώρος που χαίρεσαι να βρίσκεσαι, εκεί που πλέον χτυπά η καρδια αυτης της παγωμένης πολιτείας.
Το Τούρκου από την άλλη, δεν έχει καταφέρει να εξελιχθεί σε κάτι παραπάνω από μία αδιάφορη τουριστικά και κάπως άχαρη αρχιτεκτονικά πόλη αλλά αποτελεί ιδανική βάση εξόρμησης για το πανεμορφο αρχιπέλαγος που βρίσκεται στα δυτικά της, 40 λεπτά μακριά με το αυτοκίνητο.
Όσο για το Ροβανιέμι με 60 χιλιάδες ψυχές και πρωτεύουσα της περιφέρειας της Λαπωνίας, αποτελεί ίσως τον κύριο τουριστικό προορισμό εντός της χώρας χάρη στο χωριο του Αη-Βασίλη ( αγγλομαθής και φιλικότατος ο άγιος! Ο επισκέπτης μπορεί να τον επισκεφτέι και να φωτογραφηθεί μαζί του) αλλά και για τις δραστηριότητες που μπορεί κανείς να επιδιώξει εκεί όπως βόλτες με έλκυθρα που σέρνουν σκύλοι χάσκι σε παγωμένα δάση και λίμνες, να δει το βόρειο σέλας κλπ. Δεν θα μπώ σε περισσότερες λεπτομέρειες για τους δυο αυτούς προορισμούς μιας και νιώθω ότι δεν έχω να προσθέσω κατι καινούργιο που δεν θα βρείτε σε ταξιδιωτικούς οδηγούς ή σε άπειρες σχετικές ιστοσελίδες στο δυαδίκτιο.
Προσωπικά, το πιο συναρπαστικό κομμάτι ενός τέτοιου ταξιδιού νιώθω να είναι εν τέλει η αλληλεπίδραση με τους ντόπιους και η παρατήρηση της συμπεριφοράς και των συνηθειών τους. Πανύψηλοι, κατάξανθοι,αμήλιτοι ( ακόμα θυμάμαι την νεκρική σιγή στο λεοφωρείο στο ταξιδι μιάς ώρας απο το Ελσινκι στη μικρη κωμόπολη του Porvoo ή το πως δεν ακουγότανε άχνα στο μετρό ή σε πολυσύχναστους δρόμους) με μία γλώσσα παντελώς ακατάληπτη και ηχητικά ιδιαίτερη, αποτελούν ένα πραγματικό αίνιγμα για τον ξένο επισκέπτη.
Μία γεύση της καθημερινότητας των Φινλανδών και ίσως η καλύτερη στιγμή και των δύο περασμάτων μου στη Φινλανδία, ήταν η επίσκεψη στο κολυμβητικό κέντρο Υrjonkadun λιγα μέτρα απο τον κεντρικό σταθμό λεωφορείων της πόλης. Πρόκειται για μία ιστορική κλειστή πισίνα η οποία εγκαινιάστηκε πίσω στο μακρυνό 1928. Στον χώρο υπάρχουν επίσης και 4 διαφορετικές σάουνες, δύο στο πρώτο επίπεδο του κτιρίου και δύο στο δεύτερο. Αποτελεί ενα μέρος στο οποίο πηγαίνουν πολλοι Φινλανδοί για να χαλαρώσουν μετά την δουλειά ή για να περασουν χρόνο με φίλους ή γνωστους. Τα μαγιό απαγορεύονται και έχουν οριστεί ξεχωριστές μέρες για τους άντρες και για τις γυναίκες. Ο επισκέπτης λαμβάνει πετσέτες, παντόφλες και μία ρόμπα απο το ταμείο αφού πληρώσει το αντίτιμο της εισόδου.
Η Φινλανδία είναι η χώρα με τις περισσότερες σάουνες στον κόσμο ( 2 εκατομμύρια εγκαταστάσεις για μία χώρα 5,5 εκατομμυρίων κατοίκων) και η συγκεκριμένη δραστηριότητα αποτελεί βασικό συστατικό της Φινλανδικής κουλτούρας. Στο αθλητικό αυτό κέντρο αυτό που ίσως μου έκανε περισσότερο εντύπωση ήταν η παρουσία δύο μελών του προσωπικού γυναικείου φύλου, μίας βαριεστημένης ναυαγοσωστριας/επιτηρήτριας και μίας νεαρής χαμογελαστής σερβιτόρας που δεχότανε παραγγελίες και σέρβιρε ποτά και καφέδες σε τσίτσιδους μεσήλικες άνδρες. Και οι δύο παντελώς ανεπηρέαστες απο το πλήθος των γυμνων σωμάτων γύρω τους. Φαινομενικά η γύμνια δεν μοιάζει να σκανδαλίζει στο ελάχιστο τους Φινλανδούς εφόσων λαμβάνει χώρα εκτος ερωτικού πλαισίου. Παρακάτω παραθέτω ένα link του Οργανισμού Τουρισμού της Φινλανδίας με κάποιες περαιτέρω πληροφορίες για πρωτάρηδες.
Πέραν της metal μουσικής, λίγες έιναι οι πολιτιστικές εξαγωγές της χώρας που είναι ευρύτερα γνωστές τουλάχιστον στους Έλληνες αν και εδώ αξίζει να αναφερθώ στον ίσως εθνικό σκηνοθέτη της Φινλανδίας, τον Άκι Καουρισμάκι. Αν υπάρχει κάτι χαρακτηριστικό με τις ταινίες του πέραν της σχετικής σκηνοθετικής λιτότητας στο στυλ, αυτό είναι οι πάντοτε ανέκφραστοι ηθοποιοί του, φιγούρες οι οποίες μοιάζει να παρατηρούν στωϊκά τη ζωή να συμβαίνει στερούμενοι οποιουδήποτε συναισθηματισμού. Έχοντας παρατηρήσει την έντονη διακριτικότητα των Φινλανδών στις μεταξύ τους συνδιαλλαγές, στο δρόμο ή στις υπηρεσίες όταν χρειαστεί να μιλήσεις μαζί τους, αναρωτιέμαι αν αυτή του η επιλογή του σκηνοθέτη αποτελεί σχόλιο πάνω στην ιδιοσυγκρασία των συμπατριωτών του, ίσως ένα είδος υποδόριου χιούμορ ή και αυτοσαρκασμού.
Εν κατακλέιδι η Φινλανδία ίσως λόγω της ακρίβειας, ίσως λόγω της τοποθεσίας της είναι ακόμα και στις μέρες μας ένας μάλλον αγνοημένος προορισμός. Το γεγονός αυτό της δίνει παραδόξως το πλεονέκτημα να παραμένει ανέπαφη από την διαβρωτική επίδραση του μαζικού τουρισμού. Βλέποντας φωτογραφίες από εκείνο το ταξίδι, χαίρομαι που μέσα στην άγνοια μου επέλεξα να αρχίσω να γνωρίζω τον έξω κόσμο από αυτή την παγωμένη γωνιά του πλανήτη. Υπάρχει κάτι το σκοτεινό και μυστήριο στην μοντέρνα αρχιτεκτονική της ή στο πως οι κάτοικοι της κινούνται σαν λεπτές διακριτικές σκιές μέσα στη βαριά χιονόπτωση. Δηλώνω απλά καταγοητευμένος!
Πριν ταξιδέψετε, δείτε:
Πριν ταξιδέψετε, διαβάστε:
Πάρε το διαβατήριο σου και πάμε ! 